Theo dự báo của Trung tâm
khí tượng thủy văn Trung ương, diễn biến thời tiết vụ xuân năm 2016 có xu hướng
ấm và khô hạn, gây khó khăn lớn đối với sản xuất nông nghiệp. Thực tế sản xuất
cho thấy, ở vụ xuân ấm, nếu gieo cấy sớm, lúa sẽ sinh trưởng phát triển nhanh,
phân hóa đòng sớm vào thời điểm nhiệt độ thấp, ánh sáng ít sẽ cho năng suất
không cao.
Để để
chủ động giành vụ xuân thắng lợi trong mọi loại hình thời tiết, đặc biệt là vụ
xuân ấm, bà con cần lưu ý một số biện pháp kỹ thuật như sau:
1. Cơ cấu giống
Gieo cấy
100% bằng các giống lúa ngắn ngày, ưu tiên các giống có khả năng chống chịu tốt
với điều kiện ngoại cảnh và sâu bệnh hại, đặc biệt là bệnh đạo ôn như:
- Nhóm lúa lai: D.ưu 527, Nhị
ưu 838, CNR36, Nam
ưu 209,…
- Nhóm lúa thuần: BT7, T10, Thiên ưu 8, TBR225, ĐS1, N97, Q5,
TBR1…
Chú ý: Nếu
gieo cấy các giống lúa nhiễm nặng bệnh đạo ôn (BC15, Q5…) cần tuân thủ đúng thời
vụ gieo cấy, tránh cấy ở những chân ruộng chua trũng, tuyệt đối không bón đạm
đơn và có biện pháp kỹ thuật chăm sóc,
phòng trừ bệnh kịp thời.
2. Thời vụ
gieo cấy
Thời vụ
gieo cấy là yếu tố quan trọng quyết định đến năng suất lúa. Nếu bố trí thời vụ
hợp lý, cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, phân hóa đòng, trỗ bông và phơi màu
thuận lợi sẽ cho năng suất cao. Ở vụ xuân, thời điểm lúa trỗ an toàn nhất là từ
sau tiết Lập hạ (5/5) đến trước tiết Tiểu mãn (20/5).
Vụ xuân
2016 được dự báo là vụ xuân ấm, do vậy để lúa trỗ bông an toàn, các địa phương cần
phải thực hiện nghiêm lịch thời vụ
-
Với mạ non trên nền cứng có che phủ nilon: thời vụ gieo từ tiết Lập xuân đến
10/2/2016 (tức từ 26/chạp - 03/giêng âm lịch). Trong đó, các giống có thời gian
sinh trưởng trên 130 ngày gieo đầu lịch, các giống có thời gian sinh trưởng dưới
130 ngày gieo cuối lịch. Cấy khi mạ được 2,5-3 lá1
- Với gieo
thẳng: thời vụ gieo từ 10-25/2/2016, tốt nhất là từ 15-20/2
Kết
thúc việc gieo cấy trong tháng 2.
3. Làm đất
Đến thời
điểm này, tiến độ làm đất ở các địa phương còn rất chậm, tàn dư trên đồng ruộng
như rơm rạ, cỏ dại và éo lúa rất nhiều. Đây là môi trường cư trú của các đối tượng
sâu bệnh hại qua đông chuyển sang vụ xuân. Do vậy, bà con cần khẩn trương vệ
sinh đồng ruộng và cày lật đất. Trong điều kiện năm nay, nên sử dụng vôi bột từ
15-20 kg/sào hoặc các chế phẩm xử lý rơm rạ trong quá trình làm đất.
4. Phân bón
Năm nay
đất không được ải, cộng với vụ xuân ấm và khô hạn, tốc độ khoáng hóa mạnh, cây
lúa có thể bị đói ăn cuối vụ. Do vậy chăm sóc sẽ tốn phân hơn. Bà con nên ưu
tiên sử dụng các loại phân NPK của các công ty có uy tín trên thị trường. Hạn
chế và tiến tới không bón đạm đơn.
Lượng
phân bón cho 1 sào: 2-3 tạ phân chuồng (hoặc 7-10 kg phân vi sinh), 25 kg NPK
chuyên lót (5:10:3, 6:11:2, 6:12:2,…) và 12-15 kg NPK chuyên thúc (16:5:17,
17:5:16, 12:5:10,...)
Cách bón:
- Bón lót: bón toàn bộ phân
chuồng (hoặc phân vi sinh) và phân NPK chuyên lót trước khi bừa lần cuối, giúp
vùi sâu phân lót vào đất, để cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa giai đoạn đứng cái
làm đòng và trỗ bông, đồng thời giúp bộ rễ ăn sâu tăng khả năng chống đổ.
- Bón
thúc: để nâng cao hiệu quả bón phân, bà con nên chia làm 2 lần bón thúc
+ Lần
1: khi cây lúa bén rễ hồi xanh, nhiệt độ trên 15oC, bón 2/3 lượng
phân NPK chuyên thúc
+ Lần
2: sau bón thúc lần 1 khoảng 10-15 ngày, bón hết lượng phân NPK chuyên thúc còn
lại.
Lưu ý:
Tùy vào điều kiện cụ thể, nếu giai đoạn phân hóa đòng cây lúa có biểu hiện đói
ăn, cần bón bổ sung với tỷ lệ 1 đạm:1 kali, hoặc 1 đạm:2 kali
Tác giả : ThS. Lại Thị Bích Hợi - TTKN