1. Thời vụ cấy
Tùy từng địa phương, tùy từng giống
lúa mà thời điểm cấy khác nhau. Năm nay dự kiến vụ xuân ấm nên thời điểm cấy mạ non tốt nhất từ giữa tháng 2 (sau tết
nguyên đán) và kết thúc cấy trước ngày 25/2 dương lịch.
2. Chuẩn bị ruộng cấy
- Về phân bón: Vụ xuân năm nay mất ải
nên cần tăng lượng phân bón. Mặt khác, rơm rạ chưa kịp phân giải, nên cần bón một số loại phân vi sinh hay các chế phẩm sinh
học như phân vi sinh đa chủng đa chức năng Azotobacterin .
Lượng bón cho 1 sào: 2-3 tạ phân
chuồng và 6-10 kg phân vi sinh Azotobacterin + 25 kg phân NPK chuyên lót của Lâm Thao, Văn
Điển, Ninh Bình...
Bón trước khi bừa cấy 1-3 ngày để
phân được vùi sâu vào đất, cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa giai đoạn làm đòng
trỗ bông, giúp đòng lúa to, bông to cho năng suất cao, đồng thời giúp rễ lúa ăn
sâu, chống đổ tốt hơn.
- Chuẩn bị ruộng cấy: tiến hành cày
bừa ruộng kỹ sau đó be bờ giữ nước. Trước khi cấy bà con nên gạn bớt nước trong
cho vừa cấy.
Lưu
ý: không cấy lúa khi nhiệt độ dưới 15o C.
3. Kỹ thuật cấy
* Cấy tay: Mật độ cấy tùy vào giống lúa, chân đất và mức độ thâm
canh. Với giống đẻ khỏe, chân sâu màu nhiều dinh dưỡng, ruộng thâm canh cao thì
cấy thưa hơn, cấy nhỏ dảnh, mật độ trung bình khoảng 30-35 khóm/m2,
cấy 1-2 dảnh/khóm ( như lúa lai, BC15) và mật độ từ 40-42 khóm/m2, cấy 2-3 dảnh/khóm
(với các giống lúa thuần đẻ nhánh trung bình).
Giống BC 15 cấy trong vụ xuân thường nhiễm
bệnh đạo ôn. Do vậy, không cấy ở chân đất trũng hẩu, chua mặn và vùng thường
hay bị nhiễm bệnh đạo ôn.
Bà con nên cấy nông tay, cấy gửi để
giúp cây lúa nhanh bén rễ hồi xanh, tạo điều kiện cho lúa đẻ nhánh sớm, đẻ khỏe,
là tiền đề cho năng suất cao.
Thưa bà con: để tận dụng được ánh sáng mặt trời chiếu vào tận gốc, thân
và lá lúa; giúp cây lúa đẻ sớm, đẻ khỏe, cứng cây, chống đổ tốt hơn đồng thời
ruộng lúa thưa thoáng hạn chế được sâu bệnh hại thì có thể cấy theo phương pháp
HÀNG RỘNG - HÀNG HẸP. Với kỹ thuật cấy như sau: cứ 2 hàng cách nhau 14-15 cm
lại cấy 2 hàng cách nhau 28-30 cm. Bà con nên chọn những giống đẻ khỏe, chịu
thâm canh và tăng lượng phân bón sẽ cho hiệu quả cao hơn.
Để giảm công lao động và
đảm bảo thời vụ trong khâu cấy, bà con có thể gieo thẳng, cấy mạ ném hoặc cấy
bằng máy. Vụ mùa vừa qua một số huyện đã thử đưa máy cấy vào sản xuất cho năng
suất cao. Kết quả cho thấy: những chân
ruộng chủ động tưới tiêu có thể gieo thẳng, nhưng những chân ruộng có thể cấy mạ nền cứng đều có
thể cấy bằng máy. Tuy nhiên, cây lúa cấy máy rất dễ bị vùi sâu nếu thao tác
trong ruộng hẩu bùn và bùn còn chưa lắng. Do vậy, không cần làm đất quá kỹ, nên
để lắng bùn vài ba ngày và giữ mực nước mặt ruộng khoảng 3-5 cm là được.
Mỗi sào cấy máy chỉ cần 1
thúng đất mục gieo cho 6-7 khay mạ với lượng giống tương đương gieo mạ nền cứng
(khoảng 1kg thóc giống) nên yêu cầu mầm khỏe, gieo dày, gieo đều và đặc biệt
lưu ý gieo đều các mép cạnh của khay. Với loại máy cấy nhỏ hiện nay, mỗi lần
thao tác cấy được 4 hàng cách nhau 30cm, mật độ khoảng 26-28 khóm/m2.
Do vậy, mỗi lần sắp mạ lên máy cần 4 khay và chú ý bổ sung mỗi khi hết mạ để
tránh khuyết cây, khuyết hàng.
4. Chăm sóc lúa mới cấy
- Vụ xuân cây lúa lấy nước làm áo.
Sau khi cấy xong cần duy trì mực nước nông từ 3-5 cm vừa giữ ấm cho cây, tạo
điều kiện cho cây lúa nhanh bén rễ hồi xanh, vừa thuận lợi cho sử dụng thuốc
trừ cỏ.
-
Cần diệt trừ ốc biêu vàng và cỏ dại. Nếu ít thì dùng phương pháp thủ công,
nhiều bà con sử dụng thuốc hóa học trộn với phân bón hoặc cát để vãi. Đặc biệt
lưu ý: khi dùng thuốc cần giữ mực nước nông đều mặt ruộng, tránh ruộng quá cạn
hoặc nhiều nước sẽ gây hại cho lúa mà hiệu quả phòng trừ không cao.
-
Khi cây bén rễ hồi xanh, và nhiệt độ trên 15oC cần bón thúc ngay
bằng các loại phân NPK chuyên thúc. Lượng khoảng 12-15 kg/sào.
-
Cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, kịp thời phát hiện sâu bệnh hại và phòng
trừ theo hướng dẫn của chi cục BVTV.
Tác giả : Ks. Trần Thị Doanh :Th.s Lại Thị Bích Hợi