1. Ngâm ủ
- Với hạt giống chuyển vụ, tức là thu
hoạch ở vụ xuân chuyển luôn sang vụ mùa. Do đó hạt giống chưa qua thời gian ngủ
nghỉ, bắt buộc phải phá ngủ. Thông thường có 3 cách phá ngủ như sau
+ Dùng lân Supe: hòa tan 1kg lân supe với 10 lít
nước sạch, để lắng, gạn lấy nước trong để ngâm ngập hạt giống.
+ Dùng Axit Nitric (HNO3) 3‰: dùng 3ml axit cho vào 1 lít nước rồi khuấy đều để ngâm
cho 1 kg thóc giống. Không nên dùng đồ
kim loại để ngâm vì axit này ăn mòn kim loại.
+ Dùng các chế phẩm phá ngủ hạt thóc giống
bán trên thị trường theo hướng dẫn trên bao bì.
Với cả 3 cách trên đều phải ngâm liên tục 24h
trong nước thuốc để phá ngủ hạt giống, sau đó mới được vớt ra, rửa sạch rồi
ngâm tiếp trong nước sạch cho đến khi hạt no nước.
- Với hạt giống đã qua thời gian ngủ
nghỉ: trước khi ngâm nên phơi qua nắng nhẹ từ 1-2 giờ để diệt một số nấm bệnh
tồn tại trên hạt giống, đồng thời kích thích hạt giống hút nước nhanh và nảy
mầm đều hơn.
- Thời gian ngâm phụ thuộc vào độ ẩm
và sức hút nước của hạt. Thông thường đối với lúa lai
ngâm từ 16-20 giờ, lúa thuần ngâm từ 48-72
giờ hoặc có thể dài hơn tùy từng giống. Cứ ngâm 8-10 giờ phải thay nước, rửa chua. Ngâm đến khi hạt no nước (hạt sưng mép) thì
đãi sạch chua, để ráo rồi gói vào bao vải, bao dứa thưa, hoặc để trong thúng có
phủ vải ẩm… để ủ. Sau một ngày kiểm tra nếu hạt thóc nứt nanh đều thì xử lý mộng
mạ như sau: thông thường ngày ngâm nước, đêm vớt lên rải mỏng, ủ nhẹ. Làm như vậy
đến khi mộng dài bằng 1/3-1/2 chiều dài hạt
thóc là gieo. Cần tranh thủ gieo ngay
khi thời tiết thuận lợi, tránh gặp mưa.
2.
Gieo mạ
Để
có cây mạ non, cứng cây đanh dảnh, trong vụ mùa có thể gieo mạ nền cứng hoặc mạ
dày xúc. Nên gieo mạ dày xúc ở chân ruộng màu hoặc trên vườn với lớp bùn dày
hơn gieo mạ nền cứng. Nền bùn có thể bổ sung thêm 1 kg phân vi sinh hoặc 0,5 kg
NPK loại 5.10.3 cho 3-5 m2 mạ để cấy 1 sào. Trong quá trình chăm sóc
cần lưu ý chống nóng cho mạ bằng cách che lưới đen và thường xuyên tưới ẩm cho
luống mạ. Khi cây mạ được 2,5-3 lá thật (khoảng 7-10 ngày tuổi) là đem cấy tốt.
Nếu cấy trên các chân ruộng
trũng hoặc chưa có ruộng để cấy có thể để mạ
dày xúc được 15-18 ngày tuổi như mạ dược thưa.
Lưu ý: Nếu mạ dày xúc để quá 3 lá thật
cần phải bổ sung dinh dưỡng cho mạ bằng cách hòa loãng phân NPK hoặc lân supe để
tưới.
Trước khi đưa mạ ra ruộng cấy nên phun phòng sâu bệnh
tiễn chân mạ theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, đặc biệt là phun phòng trừ rầy
để tránh nguy cơ truyền bệnh lùn sọc đen ngay đầu vụ.
Tác giả : Ths. Lại Thị Bích Hợi - TTKN