Một số lưu ý trong quản lý, chăm sóc đối tượng thủy sản nuôi khi gặp thời tiết không thuận lợi
Như vậy, từ
nay đến cuối năm diễn biến thời tiết có những thay đổi thất thường, nắng nóng
kéo dài và xảy ra nhiều hơn. Mưa, bão, giông lốc khả năng tập trung vào cuối
tháng 9. Vì vậy, để chủ động ứng phó và khắc phục hậu quả của nắng nóng, mưa
bão,…; ổn định và duy trì sản xuất, hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người nuôi
thuỷ sản, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:
1. Một số biện pháp quản lý thủy sản nuôi khi gặp nắng nóng
kéo dài
1.1.
Đối với hình thức nuôi cá trong ao, đầm, hồ
Duy trì mực nước ở mức dao động từ 1,5
- 1,8 m.
Chủ động che phủ một phần diện tích
nuôi (khoảng 15% diện tích) để làm
chỗ trú ẩn, tránh nắng nóng cho cá (bèo tây, lưới che nắng,...).
Sử dụng các thiết bị như máy quạt nước,
máy sục khí, máy phun, máy bơm… đặc biệt là vào ban đêm từ 22 giờ đêm đến 5 giờ
sáng để tăng hàm lượng ôxy hòa tan, đặc biệt là ôxy tầng đáy, tạo điều kiện cho
vi sinh vật hiếu khí phát triển sẽ làm giảm thiểu lượng khí độc trong ao.
Nên sử dụng các loại thức ăn chất lượng
cao. Trong những ngày nắng nóng cần giảm lượng thức ăn từ 30 - 40% (điều này
rất quan trọng, nhất là đối với một số loại thủy sản nuôi sử dụng thức ăn tươi
sống như: cá tạp, don….)
Đảm bảo mật độ nuôi hợp lý cho từng đối
tượng và phương thức nuôi thủy sản mùa nắng nóng, nguồn nước cấp vào ao phải
được xử lý, không bị ô nhiễm, tránh nguồn nước thải sinh hoạt. Định kỳ thay
nước và thường xuyên kiểm tra các thông số môi trường, đảm bảo các điều
kiện môi trường nằm trong giới hạn thích hợp cho thủy sản nuôi.
Quản lý lớp bùn đáy và chất lượng nước
bằng chế phẩm sinh học, tránh để hiện tượng tảo tàn, tảo độc phát triển trong
ao, đầm. Khi tảo tàn sẽ bám vào mang dẫn tới mắc bệnh về hô hấp, một số chất
độc do tảo tàn phân hủy có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe động vật thủy
sản nuôi.
Hạn chế đánh bắt, thả giống vào thời điểm
nắng nóng trong ngày. Chủ động thu hoạch thủy sản nuôi đạt kích thước thương
phẩm khi có hiện tượng thiếu nước, hạn hán xảy ra.
1.2.
Đối với hình thức nuôi cá lồng bè
Thường xuyên vệ sinh lồng bè, đảm bảo lồng
nuôi thông thoáng, sạch sẽ để nước trong và ngoài lồng được lưu thông. Kiểm
tra, tu sửa lại những nơi xung yếu bảo đảm lồng vững chắc, di chuyển lồng về
nơi râm mát. Trong trường hợp bất lợi, cần có biện pháp di chuyển lồng đến
nơi thích hợp. Nếu không di chuyển được cần hạ thấp lồng xuống, đảm bảo độ
sâu của lồng luôn ở mức 2,5 - 3 m hoặc phủ lưới đen chiếm ½ - 1/3 diện tích mặt
nước để tránh nắng cho cá. Nên dùng vôi bột cho vào túi vải treo ở các góc lồng
nuôi để phòng bệnh.
Lưu ý: Đối với nhưng nơi có nguồn nước lưu thông
lớn cần phải dùng những tấm sắt hàn thành mũi thuyền chắn phía trước khu lồng
bè nuôi thủy sản để ngăn cản dòng chảy mạnh trực tiếp vào lồng nuôi, chắn được
rác vào lồng cản trở lưu thông nước, gây thiếu oxy khu vực lồng nuôi tránh bị
cây gỗ lớn va đập.
Chế độ chăm sóc, quản lý, nâng cao sức đề
kháng cho thủy sản nuôi lồng bè áp dụng các biện pháp như hình thức nuôi trong
ao, đầm.
2. Biện pháp phòng, chống khắc phục giảm thiểu thiệt hại mùa
mưa bão
Người nuôi trồng thủy sản chủ động
theo dõi diễn biến của thời tiết, đặc biệt khi có dự báo bão đổ bộ trên các
phương tiện thông tin, cần chủ động các biện pháp phòng, chống để giảm thiểu
thiệt hại cho thủy sản nuôi như sau:
2.1. Trước
khi có mưa bão
- Thu hoạch toàn bộ hoặc thu tỉa
thủy sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm;
- Nạo vét kênh mương; đặt ống xả
tràn, phát quang cành cây quanh bờ ao;
- Đối với thủy sản nuôi lồng, bè: Bố
trí neo đậu, kiểm tra, gia cố lại hệ thống dây neo, phao lồng; vệ sinh lồng bè
thông thoáng; khi cần thiết, di chuyển lồng bè vào khu vực kín gió, có dòng
chảy nhẹ, độ mặn ổn định (đối với nuôi ven biển). Trường hợp không di chuyển
được lồng bè cần che chắn mặt lồng/bè bằng lưới có kích thước mắt lưới phù hợp
để hạn chế thủy sản nuôi thoát ra ngoài;
- Chuẩn bị các trang thiết bị, hóa
chất, nguyên nhiên vật liệu (lưới, đăng chắn, dụng cụ cọc tre, cuốc xẻng, máy
phát điện, mô tơ quạt nước, vôi, thuyền,...) cần thiết để chủ động gia cố, sửa
chữa hệ thống bờ ao, cống, đăng chắn khi có tình huống xấu xảy ra;
2.2. Biện
pháp khắc phục sau mưa bão
- Xả bớt nước trên tầng mặt để giảm
bớt lượng nước mưa trong ao; tiến hành chạy máy quạt nước, sục khí nhằm hạn chế
sự phân tầng nước đối với những ao nuôi thâm canh có mật độ cao;
- Kiểm tra, xử lý các yếu tố môi
trường nước ao, đầm, nơi đặt lồng bè nuôi, đảm bảo các yếu tố môi trường nằm
trong giới hạn cho phép. Di chuyển lồng bè đến vùng nuôi có chất lượng nước phù
hợp (nếu cần thiết);
- Bổ sung vitamin hoặc chế phẩm sinh
học vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho thủy sản nuôi; thường xuyên theo dõi
sức khỏe của thủy sản nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời;
- Sử dụng thuốc, hoá chất để tiêu
độc, khử trùng và xử lý môi trường nước sau khi mưa, bão, lũ tan (nếu bị ô
nhiễm);
- Nếu có thuỷ sản bị chết cần xử lý
theo hướng dẫn của cơ quan quản lý địa phương để tiêu độc, khử trùng và xử lý
môi trường nước.
Lưu ý: Người nuôi cần chủ động theo dõi bản tin dự báo thời tiết,
cảnh báo, dự báo thiên tai, cảnh báo môi trường vùng nuôi… để chủ động phòng,
tránh, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
Tác giả : Ks. Nguyễn Thị Hằng