I. Các biện pháp phòng bệnh chung của tôm thẻ chân trắng

Lựa chọn tôm giống sạch, không nhiễm bệnh (có thể sử dụng phương pháp PCR để kiểm tra virus gây bệnh trên tôm);

Tuân thủ đúng theo quy trình kỹ thuật về nuôi tôm thẻ chân trắng;

Vệ sinh nước ao nuôi định kỳ và chủ động loại bỏ các loại tảo độc trong ao để đảm bảo sức khỏe cho tôm nuôi;

Cung cấp lượng thức ăn vừa đủ, đảm bảo chất lượng phù hợp với từng giai đoạn nuôi tôm. Đồng thời bổ sung một số chất khoáng, vitamin, men tiêu hóa cần thiết vào thức ăn của tôm để tăng sức đề kháng;

Kiểm soát pH bằng cách bón vôi để duy trì pH > 8.0, nhất là sau khi mưa độ pH trong ao giảm xuống < 8.0 tôm sẽ lột xác và chết nhiều. Ngoài ra độ mặn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ chết của tôm, khi độ mặn thấp thiếu khoáng chất cho quá trình lột xác của tôm;

Để phòng bệnh trên tôm hiệu quả bà con cần quản lý môi trường nuôi thích hợp và ổn định, hạn chế sử dụng các loại hóa chất độc hại trong môi trường nuôi trồng thủy sản. Thường xuyên vệ sinh khu vực cho tôm ăn và chủ động kiểm tra tình trạng biển đổi của tôm để có biện pháp xử lý kịp thời;

Nuôi tôm thẻ chân trắng cần áp dụng các giải pháp phòng bệnh là chính. Phòng dịch bệnh trên tôm thẻ chân trắng đúng cách sẽ giúp vụ mùa thành công và giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh.

II. Biện pháp phòng và trị một số bệnh thường gặp trên tôm thẻ chân trắng

1. Hội chứng Taura trên tôm thẻ chân trắng (bệnh đỏ đuôi)

* Biểu hiện bệnh: Bệnh xuất hiện khi tôm nuôi được khoảng 2 tuần tuổi cho đến khi trưởng thành.

Giai đoạn cấp tính làm tôm chậm lớn, mềm vỏ, phá hủy hệ tiêu hóa và khả năng lây lan nhanh, khi mắc bệnh đuôi tôm thường phồng lên và chuyển thành màu đỏ sau đó xuất hiện các đốm màu đen trên biểu bì, nếu bệnh tôm chuyển biến thành thể mãn tính, sẽ xuất hiện nhiều đốm nhiễm melanin. Tôm bệnh sẽ biếng ăn, bơi lờ đờ trên mặt nước hoặc rúc vào ao, đầm nuôi.

Gan tụy có màu vàng hơn bình thường, mang bị sưng, thường là tôm chết lúc lột xác. Bệnh rất nguy hiểm với tôm thẻ, thời gian ủ bệnh ngắn và có thể gây chết đến 95% tôm.

* Biện pháp phòng bệnh Taura: Người nuôi cần áp dụng các biện pháp tổng hợp về quản lý và xử lý môi trường nước trong ao nuôi tôm, đảm bảo nguồn nước cấp vào ao đã qua xử lý và lắng lọc không chứa mầm bệnh. 

Hiện tại chưa có bất kỳ 1 quy trình xử lý hay điều trị bệnh Taura trên tôm thẻ chân trắng khi tôm đã nhiễm bệnh và bắt đầu chết. Việc "điều trị" bệnh Taura chỉ góp phần kiểm soát dịch bệnh, hạn chế tối đa thiệt hại cho vụ nuôi. Phương pháp cơ bản là ngăn chặn không cho tôm lột xác bằng việc giảm thức ăn và duy trì pH > 8.0, liên tục sục khí và duy trì chất lượng nước tốt nhất có thể.

2. Bệnh virus gan tụy cấp tính

* Biểu hiện bệnh: Đường ruột rỗng hoặc đứt đoạn. Gan tụy teo nhỏ (1/3 so với bình thường) và bị chai, khó bóp nát; tôm mới bị bệnh, gan tụy sưng to, biến đổi màu; Màu sắc khối gan tụy nhợt nhạt hoặc trắng; Vỏ mềm, tôm bị bệnh chết chìm dưới đáy ao. Tỷ lệ chết của tôm nuôi có thể từ 50 đến 100% trong khoảng 4 tuần.

* Biện pháp phòng và trị bệnh: Áp dụng biện pháp phòng bệnh chung

- Trị bệnh: Khi phát hiện cần dừng cho ăn, thay nước và diệt khuẩn. Bỏ đói tôm từ 3 - 4 ngày. Sau đó cho ăn lại với khẩu phần ăn giảm 50% so với mức thông thường. Trộn vào thức ăn các hoạt chất tự nhiên có khả năng diệt khuẩn hoặc acid hữu cơ.

3. Bệnh đốm trắng trên tôm thẻ (gây bệnh do White Spot Syndrome Virus (WSSV))

Trong các bệnh trên tôm thẻ chân trắng thì đốm trắng là một bệnh vô cùng nguy hiểm. Bệnh có thể làm tôm chết 100% chỉ sau từ 3 - 10 ngày kể từ khi tôm bị nhiễm bệnh.

* Biểu hiện bệnh: Tôm dạt bờ, kém ăn, bơi yếu và xuất hiện các đốm trắng có vòng tròn đồng tâm đường kính từ 0,5 - 2mm trên vỏ kitin, cơ thể yếu ớt chuyển thành màu hồng đồng thời xuất hiện các đốm trắng, ruột rỗng, chết dạt bờ.

* Biện pháp phòng và trị bệnh: Đây là bệnh do virus gây ra nên hiện nay vẫn chưa có phương pháp chữa trị. Vì vậy, người nuôi cần phải tăng cường các biện pháp phòng bệnh. 

Đối với ao tôm bệnh, người nuôi nên vớt tôm chết ra khỏi ao. Sau đó dùng Chlorin với liều lượng 30 kg/1.000 m³; hoặc formol 200 lít/1.000m³ hòa nước tạt đều ao, ngâm 7 ngày rồi tiến hành xổ ra môi trường. Khi phát hiện bệnh tốt nhất là thu hoạch ngay để giảm thiệt hại.

4. Bệnh đầu vàng trên tôm là một trong các bệnh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng

* Biểu hiện bệnh: Tôm thẻ chân trắng khi bị bệnh có biểu hiện vàng đầu, thân màu nhạt, gan tụy chuyển sang màu vàng, Tôm bơi dạt bờ trên mặt nước và ven bờ rồi bị chết chết từ 60 – 70% đàn trong ao nuôi.

* Biện pháp phòng bệnh: Hiện tại, bệnh đầu vàng chưa tìm ra thuốc chữa trị hiệu quả, vì thế áp dụng biện pháp phòng bệnh chung để ngăn ngừa bệnh đầu vàng trên Tôm thẻ.