Mỗi
lần về thăm quê, nhìn cánh đồng người dân thường cấy vụ lúa xuân, vụ mùa bỏ
hoang do chuột cắn phá nhiều nên anh luôn tìm kiếm cơ hội để có thể làm giàu
ngay tại quê hương. Khi thấy nông dân bỏ ruộng không cấy ngày càng nhiều cùng với
sự mệt mỏi với cảnh làm ăn xa nhà, anh càng nung nấu ý định gom đất để sản xuất.
Anh
Thuật chia sẻ: “Vì điều kiện gia đình khó
khăn, anh phải đi làm ăn xa, bươn chải kiếm sống. Chính từ trong những khó khăn
đó, trải qua những năm tháng lăn lộn mưu sinh, anh đã tích góp cho mình được một
số vốn nhất định. Khi đã có vốn, qua báo chí, anh biết đến mô hình trồng cây cà
gai leo cho hiệu quả kinh tế cao nên quyết định tìm hiểu. Sau khi đi tham quan
một số nơi trồng cây cà gai leo và nắm được thông tin sản phẩm làm ra được các
công ty dược bao tiêu nên đầu ra ổn định, anh đã liên hệ với Công ty Cổ phần Đầu
tư thương mại xuất nhập khẩu Thái Hưng (Quỳnh Phụ), được Công ty nhận hỗ trợ kỹ
thuật và bao tiêu sản phẩm”.
Anh
thuê lại ruộng của người dân thông qua HTX với giá 450.000 đồng/sào/năm với thời
hạn 5 năm. Tháng 7/2019, anh bắt tay vào trồng được 2 ha, nhưng do thiếu giống
nên đến tháng 9/2019 anh mới trồng hết 4 ha. Anh cho biết: Chi phí ban đầu cho
việc cải tạo đất, bón phân, trồng, phủ nilon… hết khoảng 230 triệu đồng cho 4
ha, riêng công thu hoạch mỗi lứa từ 40 – 50 triệu đồng. Mỗi đợt trồng cho thu
hoạch 8 tấn cà gai leo khô/4 ha với giá 35 triệu/tấn, như vậy bình quân mỗi lứa
anh thu về 280 triệu. Hiện anh đang thu hoạch đợt 2 với sản lượng dự kiến hơn 8
tấn/4ha, sau khi trừ chi phí mỗi năm anh thu về hơn 400 triệu động.
Trao
đổi với chúng tôi, anh Thuật nói: Cà gai leo là cây ưa sáng, có khả năng chịu hạn
cao, chống chịu sâu bệnh tốt, không chịu được ngập úng. Cây phát triển nhanh, nhân
giống bằng hạt, là cây sống lâu năm trồng 1 lần có thể thu hái 3 lứa/năm trong
thời gian từ 3 - 4 năm. Đồng thời khâu chăm sóc không quá vất vả, ngoài việc
bón phân cải tạo đất ban đầu thì sau mỗi lần thu hoạch chỉ cần bón thêm 700 kg
phân NPK tổng hợp/4 ha chia 3 lần cho mỗi lứa. Khi cây cà gai leo đạt độ cao nhất
định, đủ tiêu chuẩn thu hoạch, người trồng sẽ cắt về băm nhỏ và phơi hoặc sấy
khô. Vì cây khá nhiều gai nên công đoạn này làm thủ công khó khăn, để an toàn
và giảm chi phí, 2 công đoạn trên được anh Thuật dùng bằng máy nên giảm được
nhân công lao động, tăng lợi nhuận. Anh cũng đầu tư lắp đặt hệ thống sấy với
công suất 3 tấn tươi/mẻ để sấy phòng khi thời tiết bất thuận. Hiện anh đang trồng
cà gai leo bằng phương pháp phủ bạt nilon, nhờ cách làm này mà anh tiết kiệm được
đáng kể nhân công lao động cũng như công chăm sóc, làm cỏ. Ngoài ra, theo anh nếu
không phủ bạt nilon thì có thể dùng máy vét rõng để làm cỏ ở luống đi, đồng thời
cũng lấp đất phủ lên gốc cây giúp hạn chế cỏ dại, giảm chi phí chăm sóc và thuận
lợi cho việc bón phân.
Không
như lúa, ngô, khoai, sắn hay cây rau màu, cà gai leo là loại cây trồng gần như
không có sâu bệnh, chi phí đầu tư thấp và kỹ thuật lại đơn giản, đặc biệt không
bị chuột cắn phá nhưng lợi nhuận cao gấp nhiều lần. Khi thu hoạch, cắt cành
cách gốc cây từ 10 - 15cm, sau đó bón phân, xới xáo đất cho gốc cây phát triển,
ra mầm, ra dây rồi lại thu hoạch. Để tăng dược tính cho các vị thuốc nam (cà gai leo), trong quá trình canh tác, cần
thay thế phân bón hóa học bằng phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh, không
sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, phòng trừ sâu bệnh bằng các thuốc có nguồn gốc
sinh học (thảo mộc, vi sinh).
Theo
anh Thuật, trở ngại lớn nhất trong trồng kinh doanh dược liệu cà gai leo là
khâu tiêu thụ. Để khắc phục khó khăn này, cần tăng cường liên kết, liên doanh với
các doanh nghiệp cùng ngành hàng, gắn sản phẩm với chuỗi giá trị sản xuất –
tiêu dùng. Đồng thời tăng cường thông tin quảng bá sản phẩm; cải tiến qui trình
công nghệ; không ngừng gia tăng năng suất, chất lượng, giúp hạ giá thành, tăng
tính cạnh tranh của sản phẩm. Thời gian tới nếu đầu ra ổn định, anh dự định mở
rộng diện tích trồng thêm từ 5 – 10 ha, bởi cây cà gai leo thực sự giải quyết
được nhiều nút thắt trong sản xuất nông nghiệp hiện nay vì kỹ thuật trồng đơn
giản, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh lại không bị chuột phá hại, phù hợp với chủ
trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng.
Tác giả : KS. Nguyễn Duy Nghĩa