Chính vì vậy mà diện tích gieo
thẳng đến nay của tỉnh nhà không ngừng được tăng lên. Để gieo thẳng thành công
trong mọi loại hình thời tiết bất thuận cần lưu ý một số vấn đề sau:
1. Quy vùng gieo thẳng: Vùng gieo thẳng phải được quy hoạch gọn vùng để thuận
tiện cho việc chăm sóc bảo vệ và đặc biệt là việc điều tiết nước.
2. Thời vụ:
từ 10-25/2 (tức từ 3 tết – 18 tháng giêng), an toàn nhất từ 15-20/2 (8-13 tháng
giêng): Các giống có TGST> 130 ngày gieo đầu lịch, các giống có TGST ngắn
hơn gieo cuối lịch.
3. Làm đất:
Qua nhiều vụ cho thấy, khâu làm đất là khâu rất quan trọng quyết định nhiều đến
thành công của gieo thẳng. Ruộng gieo thẳng phải được bừa kỹ hơn so với ruộng cấy
lúa, bừa xong tạo rãnh thoát nước 4 xung quanh ruộng. Trước khi gieo tháo cạn
nước trang phẳng mặt ruộng, kéo lầm mặt bùn để khi gieo hạt bám đất và nhanh mọc
hơn.
4. Bón phân lót:
Nên sử dụng phân NPK chuyên lót cho lúa của các công ty có uy tín như Văn điển,
Lâm Thao, Việt Nhật, bón với lượng 20 - 25 kg/sào, bón lót lúc bừa hoặc trước
khi bừa để phân quyện trong đất hạn chế
mất phân, phòng đói ăn cuối vụ và chống đổ cho lúa. Khi bừa xong chờ lắng bùn,
nước trong thì mới được tháo bớt nước đi.
5. Kỹ thuật gieo thẳng:
* Lượng
thóc giống/sào:
Để hạn chế công tỉa dặm cần khống
chế lượng thóc giống ngay từ trước khi ngâm ủ: Đối với các giống hạt nhỏ như
BT7, T10 và các giống lúa lai…. gieo 0,8 - 1kg/sào; Các giống hạt to hơn gieo 1
- 1,2kg/sào
* Kỹ thuật gieo: Có 2 cách là
gieo bằng máy và gieo vãi bằng tay.
- Gieo bằng máy: Phải ngâm ủ để
mộng có mầm dài rễ ngắn và dài bằng 1/3 - 1/2 hạt thóc. Cách làm như sau: Khi ủ
cần kiểm tra thấy hạt nứt nanh tiến hành túm chặt, ngâm sâu xuống nước 10 - 12
tiếng sau đó vớt lên để ráo hoặc ủ nhẹ 10 - 12 tiếng. Cứ làm như thế khoảng 3
ngày sẽ có mộng mạ để gieo.
Đổ mộng vào các trống của máy,
đổ 1/2 - 2/3 trống, không đổ đầy. Khi kéo, đi thẳng, đi đều và khép kín các lối
đi. Mật độ 90 - 110 hạt/m2.
- Gieo
vãi tay:
Để đảm bảo mật độ và giảm công
tỉa dặm cần chia ruộng thành các luống với kích thước 1,5 - 2m. Lượng thóc giống
trước gieo cũng được chia đều cho các luống. Khi gieo nên gieo đều tay và tạo
cho hạt thóc 1 lực để khi hạt thóc rơi xuống mặt luống không quá chìm nhưng
cũng không nổi trên mặt luống. Tốt nhất sau khi gieo hạt thóc chìa lưng lên nhưng
cổ mộng được ôm 1 lớp bùn mỏng để nêu gặt
thời tiết bất thuận mộng mạ ít bị ảnh hưởng và
mọc nhanh hơn. Khi gieo đi gieo lại cho đều.
Lượng mộng còn thừa, gieo gọn
1 mét vuông vào góc ruộng tuyệt đối không tung hết vào ruộng hay rắc ra 4 xung
quanh ruộng sau này sẽ tốn nhiều công nhổ tỉa.
Thuốc trừ cỏ cho lúa gieo sạ:
sau khi gieo xong chậm nhất đến 3 ngày nên sử dụng thuốc trừ cỏ tiền ngay như
Sofit, Frefit… để phun, nồng độ và liều lượng như hướng dẫn trên bao bì của nhà
sản xuất.
Điều tiết nước cho lúa gieo thẳng:
Sau gieo xong giữ mặt luống phải đủ ẩm nhưng rãnh luống cần có nước, tuyệt đối
không để mặt luống bị đọng nước nhưng cũng không để quá khô hạn ảnh hưởng đến
khả năng mọc của cây lúa đồng thời giảm hiệu lực của thuốc trừ cỏ.
Nếu trời
nắng, nhiệt độ cao, mặt ruộng nứt nẻ hoặc thời tiết rét kiểm tra lúa được 1,5 -
2 lá có thể đưa nước vào láng chân nhưng cần sử lý ốc biêu vàng ngay sau khi
đưa nước vào.
Khi lúa được 2,5 - 3 lá, thời
tiết ấm nhiệt độ trên 150C, nhổ lên thấy rễ trắng tiến hành bón nhử
2 - 3kg đạm urê/ sào, tiến hành dặm tỉa và chăm sóc như lúa cấy.
Tác giả : ThS. Đỗ Thị Ngân - TTKN