Xin hướng dẫn kỹ thuật làm mạ nền cứng có che phủ
nilon như sau:
1. Thời vụ
Như
đã khuyến cáo trong các chương trình khoa giáo trước, vụ xuân năm nay thời tiết
thiên về ấm và khô hạn; lúa xuân có thể trỗ sớm hơn mọi năm do vậy tất cả các
giống lúa đều gieo cấy vào cuối lịch theo đề án sản xuất của tỉnh.
2. Kỹ thuật ngâm ủ hạt giống
* Lượng giống: Lúa lai gieo 1kg/1sào;
giống lúa thuần hạt nhỏ (BT7, T10...) 1-1,2 kg/1 sào; giống lúa thuần hạt to (Q5,
N87...) 1,2-1,5 kg/1 sào.
Lúa lai ngâm 24-36 tiếng, lúa thuần tuỳ từng giống
thời gian ngâm từ 60-80 tiếng hoặc hơn. Trong quá trình ngâm nước cứ 6-8 tiếng với
các giống lúa lai và 10-12 tiếng với các giống lúa thuần phải rửa chua, thay nước
một lần. Ngâm đến khi hạt no nước (hạt sưng mép) thì ủ nóng cho hạt nứt nanh. Có
thể ủ trong thùng xốp hoặc đào hố đất để ủ.
Khi lô hạt giống đã nứt nanh đều thì xử lý mộng mạ
như sau: tốt nhất là ngày ngâm nước, đêm ủ ấm, liên tiếp như vậy khoảng 2-3
ngày đến khi mộng bằng 1/3-1/2 hạt thóc là gieo.
3. Kỹ thuật làm mạ
- Chuẩn bị
* Nền gieo: Chọn nơi bằng phẳng,
thoát nước, tráng nắng: vườn, bờ mương máng, hay trên sân...tốt nhất là gieo
trên nền đất nới khuất gió bấc. Nếu gieo trên nền đất cần lót nền bằng bao dứa,
hoặc nilon có chọc lỗ … Diện tích khoảng 3 - 4 m2/1 sào ruộng cấy.
* Bùn: Lấy ở ao hồ, mương
máng, sông ngòi ... nơi tráng nắng, không lấy ở nơi ao tù, nước đọng hoặc dưới
bóng cây to có lá rụng. Chủ động lấy bùn sớm cho hả hơi và trộn đảo đều với trấu
xay sau đó vun gọn và phủ nilon giữ ẩm cho bùn. Tốt nhất trộn vào bùn khoảng
0,5kg lân Supe đã đập mịn hoặc 1 kg phân vi sinh Azotobacterin để gieo 3-4 m2 mạ.
- Cách gieo
Đánh bùn nhuyễn và đều, gạt phẳng lớp bùn dầy khoảng
1 -1,5cm. Gieo đi gieo lại nhiều lần cho đều, nên gieo vào buổi sáng để tranh
thủ tận dụng nhiệt độ ấm vào ban trưa.
- Chăm sóc mạ
Trong vụ xuân, giai đoạn gieo mạ thường nhiệt độ còn
thấp nên chống rét cho mạ bằng 1 số cách như sau:
+ Nên làm khum vòm che phủ kín bằng nilon trắng để
phát huy hiệu ứng nhà kính. Như vậy nhiệt
độ trong luống mạ cao hơn nhiêt độ bên ngoài 5-6 oC. Do đó chỉ che nilon kín
khi trời rét. Nếu trời ấm phải mở dần nilon, trước hết mở dần nilon 2 đầu sau
đó mở 2 bên cạnh cho mạ làm quen với môi trường, hạn chế chết rét sau cấy. Nếu
đêm rét ngày ấm thì ngày mở đêm che kín. Trước cấy 1-2 ngày phải mở hết nilon để
mạ được tôi luyện với môi trường tự nhiên.
+ Khi mạ lên mũi chông có thể phủ giữ ấm chân mạ bằng
rắc cát đen hoặc sỉ than.
Sau gieo 12-15 ngày, khi mạ có 2,5-3 lá thật là cấy
được. Không nên để mạ quá 20 ngày tuổi, mạ dễ bị chết chòm.
Để tăng sức chống chịu của cây mạ đặc biệt hạn chế
chết chòm ngoài việc tuân thủ đúng các giải pháp kỹ thuật trên bà con có thể sử
dụng chế phẩm KH để ngâm hạt giống; Khi mạ lên mũi chông có thể phun KH hay tưới
bằng phân Vi sinh. Nếu xuất hiện tượng chết chòm cần thay đổi môi trường nền
gieo bằng 1 trong các cách:
Cấy ngay khi mạ đạt 2,5-3 lá tuổi và nhiệt độ
>15oC
Gửi mạ ra ruộng
Be bờ xung quanh ô mạ, đưa nước sạch vào ngâm, đêm
ngâm ngày tháo cạn nước, làm liên tiếp 2-3 lần sẽ hạn chế chết chòm.
Tác giả : KS Nguyễn Thị Thương Huyền & KS Phạm Thị Hiên - TT