Truy xuất nguồn gốc – Giải pháp thúc đẩy tiêu thụ nông sản trên nền tảng số
Việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc nông sản
đang là yêu cầu ngày càng tất yếu trong giai đoạn hiện nay. Năm 2022, xuất khẩu
nông sản của nước ta tiếp tục đạt kỷ lục mới với 53,22 tỷ USD, trong đó, có nhiều
mặt hàng đạt trên 2 tỷ USD gồm: cà phê, cao su, gạo, rau quả, điều, tôm, cá
tra,… Việc hội nhập sâu với thế giới càng đòi hỏi công tác truy xuất nguồn gốc
nông sản cần được nâng cao để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của nước nhập khẩu.
Chính vì vậy, việc thúc đẩy số hóa để nâng cao
chất lượng của truy xuất nguồn gốc nông sản, đảm bảo chính xác, minh bạch,
trung thực và tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân, doanh nghiệp đang là
đòi hỏi tất yếu. Hiện nay, hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm của Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn đang được cài đặt và vận hành chính thức tại bộ với
địa chỉ truy cập: http://checkvn.mard.gov.vn/.
Hệ thống được xây dựng gồm 3 phần: Cổng thông
tin truy xuất nguồn gốc; hệ thống quản lý, cập nhật thông tin, dữ liệu về truy
xuất nguồn gốc dành cho đối tượng là cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp;
cho phép khai thác sử dụng bằng ứng dụng trên thiết bị di động trong việc tìm
kiếm, truy vết, tra cứu thông tin nguồn gốc sản phẩm.
Đến thời điểm hiện tại, hệ thống đang kết nối,
chia sẻ dữ liệu với 7 hệ thống truy xuất nguồn gốc của 7 tỉnh, thành phố và có
hơn 3.964 doanh nghiệp với bộ mã truy xuất nguồn gốc của 16.987 sản phẩm nông sản
thực phẩm.
Thực tế việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc
nông sản không phải là vấn đề mới, tuy nhiên, để vấn đề này thực sự được triển
khai có hiệu quả, đi vào thực tiễn ở cả chiều rộng và chiều sâu ở tất cả các
ngành hàng, các quy trình sản xuất của các hộ nông dân, các doanh nghiệp đòi hỏi
cần có thời gian và nhiều biện pháp cụ thể.
Trong đó, cần có các hướng dẫn cụ thể, chi tiết
để người nông dân, doanh nghiệp nắm rõ những thông tin liên quan đến vấn đề
này, lợi ích của việc số hóa trong truy xuất nguồn gốc; các quá trình để từng
bước triển khai số hóa; những ứng dụng, phần mềm mang tính tham khảo để người
dân, doanh nghiệp có thể tham khảo sử dụng,…Quá trình này cũng đòi hỏi các cơ
quan Nhà nước cùng trao đổi hai chiều với người dân, doanh nghiệp, tham khảo những
cách làm hay của các doanh nghiệp đã triển khai số hóa thành công,…
Lợi
ích của việc truy xuất nguồn gốc mang lại
1. Bảo vệ thương hiệu, nâng tầm giá trị
doanh nghiệp
Theo đó, các thông tin sẽ được hiển thị
rõ ràng minh bạch. Các thông tin sau khi lưu sẽ không sửa đổi được.
Thương hiệu của sản phẩm sẽ được nâng lên
một tầm cao mới, nhận được nhiều sự tin tưởng từ phía khách hàng.
Khách hàng hoàn toàn có thể phân biệt được sản phẩm của mình giữa
hàng ngàn sản phẩm trên thị trường.
2. Truy xuất nguồn gốc nông sản là công cụ
đo lường chất lượng, mở rộng thị trường tiêu thụ ra ngoài nước
Việt Nam là một quốc gia có rất nhiều sản phẩm
nông sản có giá trị, tuy nhiên thị phần xuất khẩu ra thị trường quốc tế lại khá
thấp. Nguyên nhân chủ yếu là do sản phẩm chưa chứng minh được nguồn gốc xuất xứ
rõ ràng. Thêm vào đó, hình thức sản xuất vẫn còn nhỏ lẻ, thiếu tập trung, quy mô và cách thức
còn nhiều hạn chế. Việc áp dụng truy xuất nguồn gốc nông sản sẽ giúp hỗ trợ
các hoạt động xuất khẩu sản phẩm diễn ra suôn sẻ.
Ngoài ra, đối với lĩnh vực như Nông - Lâm - Thủy
sản, truy xuất xuất nguồn gốc chính là yếu tố bắt buộc đối với toàn bộ doanh
nghiệp muốn xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
3. Khách hàng có thể yên tâm khi tiêu thụ
sản phẩm
Khách hàng có thể quét mã QR để kiểm
tra nguồn gốc hàng hóa. Như vậy họ có thể yên tâm về chất lượng
cũng như nơi xuất xứ của sản phẩm. Khi có được sự tin dùng từ khách
hàng thì đẩy mạnh tiêu thụ nông sản không còn là vấn đề nữa.
4. Truy xuất nguồn gốc nông sản giúp cơ
quan nhà nước dễ dàng quản lý những sản phẩm tiêu thụ trên thị trường
Với mỗi doanh nghiệp, việc áp dụng truy xuất
nguồn gốc không đơn thuần chỉ có giá trị về mặt kinh tế, chính trị. Mà nó còn
là cách để các doanh nghiệp chung tay góp sức bảo vệ lợi ích cộng đồng. Đồng
thời góp phần đẩy lùi, giảm bớt tình trạng hàng giả hàng nhái trên
thị trường Việt Nam.
Đối mặt với những thách thức rất lớn từ cuộc
Cách mạng công nghiệp 4.0 và tác động bởi đại dịch COVID-19. Chuyển đổi số
trong sản xuất kinh doanh đã được Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định
là giải pháp, xu hướng tất yếu để các đơn vị sản xuất kinh doanh nâng cao năng
lực, lợi thế cạnh tranh, hồi phục sau đại dịch và phát triển. Vì vậy, truy xuất
nguồn gốc sẽ là giải pháp thúc đẩy việc tiêu thụ nông sản của bà con nông dân bằng
các nền tảng số, tích hợp giá trị, tạo sự thuận lợi cho người nông dân, hợp tác
xã, người tiêu dùng. Đồng thời góp phần gia tăng giá trị nông sản của các địa
phương, góp phần thiết thực tái cơ cấu ngành nông nghiệp trong giai đoạn mới
theo hướng công khai, minh bạch, bình đẳng.
Tác giả : Ths. Nguyễn Duy Nghĩa