1. Cần quy hoạch vùng trồng cây Hòe kết
hợp với chế biến và tiêu thụ để tránh tình trạng nhân dân trồng tràn lan rồi bị
tư thương ép giá. Tại Thái Bình, Công ty CP dược Khải Hà và Công ty Dược vật tư y tế
Thái Bình đã có công nghệ chế biến và chiết tách Rutin từ hòe.
2. Kỹ thuật trồng Hòe cho năng suất
cao:
a, Chọn giống Hòe: Tại Thái Bình có
giống Hòe nếp và Hòe tẻ; Hòe nếp có năng suất cao hơn, các hoa trên cùng một
bông nở đồng đều hơn, mật độ hoa dầy hơn vì vậy bà con nên chọn giống Hòe nếp.
b, Chọn cây hòe:
- Cây Hòe gieo từ hạt: Ưu điểm cây
có tuổi thọ dài, thời gian khai thác lâu. Nhược điểm: thời gian ra hoa sau khi
trồng từ 3-4 năm trở lên. Hoa Hòe là cây tự thụ phấn, tỷ lệ giao phấn thấp. Vì
vậy cần chọn bông hoa to để giống lấy hạt đem gieo. Hạt đã già, lấy hạt gieo
trong cát ẩm khoảng 20 - 30 ngày là cây nẩy mầm, tiếp tục ươm cây con trong bầu
đến khi cây cao từ 60 - 70 cm là đem trồng.
- Cây Hòe ghép: có tuổi thọ dài,
thời gian khai thác lâu, trồng từ 2 năm
trở lên là cho thu hoạch. Lấy những mắt ghép từ cây có hoa to, ghép sang cây
con trồng từ hạt. Thời gian ghép: Mùa Xuân từ tháng 2 - 4, mùa Thu từ tháng 8 -
9. Ghép hòe bằng cách ghép mắt nhỏ có gỗ thì tỷ lệ sống cao hơn.
- Cây Hòe chiết: cây cho ra hoa
nhanh hơn, sau khi trồng 1 năm là cho thu hoạch. Nhược điểm là tuổi thọ của cây
thấp, nếu chăm sóc tốt chỉ thu hoạch từ 4 - 6 năm là cây cỗi.
c, Mật độ trồng:
Thời vụ trồng: Vụ Xuân trồng tháng
2, vụ Thu trồng vào tháng 8-9.
Nếu hòe trồng từ hạt hoặc trồng từ
cây ghép, mật độ trồng từ 3,5-4,0 x 3,5-4,0 m. Một sào trồng từ 22 - 30 cây.
Nếu hòe trồng từ cây chiết mật độ trồng từ 2,5-3,0 x 2,5-3,0 m. Một sào trồng
từ 40 - 60 cây.
d, Chăm sóc:
- Phân bón: Hòe là cây họ đậu nên có
khả năng tự cố định đạm tự do để sử dụng. Tuy nhiên để nâng cao năng suất,
nhanh cho thu hoạch chúng ta phải bón phân cho cây hòe. Lượng phân bón cho hòe
như sau:
+ Thời kỳ cây con (4 năm sau khi
trồng) bón 0,2 - 0,8 kg đạm + 0,3 - 0,8 kg lân + 0,5 - 0,4 kg kali trong 1
năm/1 hốc. Nguyên tắc bón phân là khi cây còn nhỏ bón ít, khi lớn bón nhiều.
Chia lượng phân trên ra 3 - 4 lần bón. Chỉ bón phân khi đất đủ ẩm. Nếu sử dụng
phân NPK sử dụng các loại phân có hàm lượng đạm cao như 20:10:10; 16:12:8.
+ Thời kỳ thu hoạch (sau khi trồng
được 4 năm): bón 0,5 - 1 kg đạm + 0,3 - 0,5 kg lân + 0,5 - 1 kg kali. Cây càng
to bón càng nhiều. Nếu sử dụng phân NPK sử dụng các loại có hàm lượng Kali cao
như 13:13:13; 14:14:14; 15:15:15. Ưu tiên phân có hàm lượng TE vì Bo và Zn là
hai yếu tố làm tăng sự ra hoa.
Thời gian bón: Vụ Xuân bón vào tháng
2 để đón lộc Xuân; vụ Hè từ tháng 4-5 để đón lộc hè là lộc cho hoa, vì vậy
lượng phân vụ Xuân và vụ hè bón 30 - 40%. Vụ thu tháng 10 bón lượng phân còn
lại để nuôi sức cho cây qua vụ đông kết hợp tỉa cành tạo tán làm cho cây có
dáng phù hợp.
Có thể bón thêm phân chuồng từ 10 -
15 kg/hốc hoặc tưới nước rửa chuồng chăn nuôi hàng ngày
- Tỉa cành, tạo tán:
Khi cây cao 1,2 - 1,5 m, tiến hành
bấm ngọn cho cây ra nhánh, Giữ lại từ 4-5 cành, sau đó tiếp tục bấm ngọn cành
để tạo cành cấp 2. Cứ làm như vậy đến khi có bộ khung tán phân bố đều là được.
Bấm lộc xuân vào cuối tháng 3: Vì
Hòe là cây ra hoa đầu cành nên càng nhiều ngọn, cây càng có năng suất cao. Tiến
hành bấm lộc Xuân và bón phân vụ hè để đón lộc hè là lộc cho thu hoạch.
Tỉa cành vào cuối vụ thu hoạch làm
cho bộ khung tán gọn gàng, tỉa cành sâu, cành nhỏ kết hợp bón phân vụ thu để
phát triển lộc đông và lấy sức để cây qua đông.
e, Thu hoạch:
Khi thu hoạch chọn ngày nắng ráo thì
phơi hòe được nắng sẽ thơm hơn, có màu đẹp hơn. Khi bẻ cành hoa chỉ nên bẻ hết
phần cành hoa mà không bẻ sâu vào cành cấp thấp. Như vậy hòe nhanh ra hoa trở
lại hơn.
Tác giả : KS. Lại Văn Chuyên - TTKNKNKN Thái Bình