1.Xử lý
hạt giống
Trước
khi ngâm nên phơi hạt dưới nắng nhẹ 1-2 giờ để diệt một số nấm bệnh trên hạt và
kích thích hạt hút nước nhanh, hạt giống sẽ mọc đều.
2. Kỹ
thuật ngâm ủ hạt giống
* Lượng
giống: Lúa
lai gieo 0,8-1kg/1sào; giống lúa thuần hạt nhỏ (BT7, T10...) 1-1,2 kg/1 sào;
giống lúa thuần hạt to (TBR1, N87...) 1,2-1,5 kg/1 sào.
* Kỹ
thuật ngâm, ủ: Thời gian ngâm: Tuỳ từng giống, lúa thuần
ngâm từ 48-60 tiếng hoặc hơn, lúa lai ngâm theo hướng dẫn của nhà sản xuất trên
vỏ bao. Trong quá trình ngâm nước cứ 6-8 tiếng với các giống lúa lai và 10-12
tiếng với các giống lúa thuần phải rửa chua, thay nước một lần. Ngâm đến khi
hạt no nước (hạt sưng mép) xóc đãi sạch
nước chua để ráo rồi ủ nóng cho hạt nứt nanh. Có thể ủ
trong thùng xốp hoặc đào hố đất để ủ. Khi lô hạt giống đã nứt nanh đều thì xử
lý mộng mạ như sau: tốt nhất là ngày ngâm nước, đêm ủ ấm, liên tiếp như vậy khoảng
2-3 ngày đến khi mộng bằng 1/3-1/2 hạt thóc là gieo.
* Kỹ
thuật ngâm với chế phẩm
sinh học KH Thanh Hà: Để đảm
bảo tỷ lệ nảy mầm, giúp cây mạ cứng cây, chống chịu tốt với các điều kiện bất
thuận, hạn chế chết chòm có thể dùng
chế phẩm sinh học KH Thanh Hà để ngâm. Cách làm:
Pha 1 gói KH Thanh Hà 10ml (loại đậm đặc) với 30 - 45 lít nước sạch như nước mưa, nước máy, không dùng nước
giếng khoan hay nước ao tù để ngâm, sau đó cho hạt giống vào ngâm ngập thóc. Cứ ngâm 10-12 tiếng thì vớt ra khoảng 30 phút rồi lại
đổ vào ngâm tiếp nước KH đó đến khi hạt thóc no nước (hạt sưng mép) thì đem đi
ủ như bình thường (không phải đãi chua). Nước KH sau khi ngâm hạt có thể đảo đều vào bùn gieo
mạ.
3. Kỹ
thuật làm mạ
- Chuẩn
bị
* Nền
gieo: Chọn nơi bằng phẳng, thoát nước,
tráng nắng: vườn, bờ mương máng, hay trên sân... tốt nhất là gieo trên nền đất
nơi khuất gió bấc. Nếu gieo trên nền đất cần lót nền bằng bao dứa, hoặc nilon
có chọc lỗ… Diện tích khoảng 3 - 4 m2/1 sào ruộng cấy.
* Bùn: Lấy ở ao hồ, mương máng, sông ngòi ... nơi tráng nắng, không lấy ở nơi
ao tù, nước đọng hoặc dưới bóng cây to có lá rụng. Chủ động lấy bùn sớm cho hả
hơi và trộn đảo đều với trấu xay sau đó vun gọn và phủ nilon giữ ẩm cho bùn.
Tốt nhất trộn vào bùn khoảng 0,5kg lân Supe đã đập mịn hoặc 1 kg phân vi sinh
Azotobacterin để gieo 3-4 m2 mạ.
-
Cách gieo
Đánh bùn nhuyễn và đều,
gạt phẳng lớp bùn dầy khoảng 1 -1,5cm. Gieo đi gieo lại nhiều lần cho đều.
- Chăm
sóc mạ
Trong vụ xuân, giai đoạn
gieo mạ thường nhiệt độ còn thấp nên chống rét cho mạ bằng 1 số cách như sau:
+ Nên gieo mạ buổi sáng
để tận dụng nền nhiệt ấm buổi trưa giúp cho mạ nhanh ngồi. Dùng nilon trắng để che
phủ chống rét cho mạ ngay sau khi gieo. Nếu trời ấm (nhiệt độ trên 150c) phải
mở dần nilon, trước hết mở dần nilon 2 đầu sau đó mở 2 bên cạnh cho mạ làm quen
với môi trường, hạn chế chết rét sau cấy. Nếu đêm rét ngày ấm thì ngày mở đêm
che kín. Trước cấy 1-2 ngày phải mở hết nilon để mạ được tôi luyện với môi
trường tự nhiên.
+ Khi mạ lên mũi chông có
thể phủ giữ ấm chân mạ bằng rắc đất
ải đập nhỏ trộn tro bếp mục hoặc sỉ than.
+ Giữ ẩm thường xuyên cho
mạ, tuyệt đối không để mạ khô nứt nẻ.
+ Cấy khi mạ có 2,5-3 lá
thật. Không nên để mạ quá 20 ngày tuổi, mạ dễ bị chết chòm.
Để tăng sức chống chịu
của cây mạ đặc biệt hạn chế chết chòm ngoài việc tuân thủ đúng các giải pháp kỹ
thuật trên bà con có thể sử dụng chế phẩm KH để ngâm hạt giống; Khi mạ lên mũi
chông có thể phun KH, PenacP hay tưới bằng phân Vi sinh…
Nếu xuất hiện hiện tượng
chết chòm cần thay đổi môi trường nền gieo bằng 1 trong các cách:
- Nếu mạ đủ tuổi cấy và
nhiệt độ >15oC tiến hành cấy ngay.
- Nếu mạ chưa đủ tuổi
cần: Gửi mạ ra ruộng hoặc be bờ xung quanh luống mạ, đưa nước sạch vào ngâm qua
1 đêm hôm sau tháo hết đi, làm liên tiếp 2-3 lần sẽ hạn chế chết chòm.
Tác giả : KS. Quách Thị Phương